Nie ma chyba drugiego takiego elementu wystroju naszych wnętrz jakim jest dywan. Z jednej strony zależy nam na tym, żeby wprowadził do pomieszczenia jak najwięcej przytulności, a więc szukamy tych gęstych, miękkich i puszystych o ciepłych barwach, z drugiej strony często przy wyborze kierujemy się tym, aby był trwały i stosunkowo niedrogi (na wypadek gdyby przyszło nam go znów wymieniać).

Plastik zdominował przemysł tekstylny

Niestety materiały, jakich często używa się do produkcji dywanów na skalę masową, to materiały sztuczne, jak np. polipropylen. Polipropylen to nic innego jak plastik, więc często nieświadomie kupujemy do domu plastikowe dywany – chodzimy po plastiku!

Skala i przemysł tekstylny na wielu rynkach wyparł tradycyjne rzemiosło, z prostego powodu: dywan przemysłowo produkuje się szybko (ok 30min jeden), używa się tanich syntetycznych materiałów, przez co końcowa cena jest niższa od dywanu, który by powstawał tradycyjną metodą.

Tradycyjne rzemiosło nie wszędzie zginęło

Czas, jaki jest potrzebny do utkania tradycyjnego berberyjskiego dywanu o średnich wymiarach to już około 1-3 miesięcy! Na dodatek wzory takich dywanów nigdy nie są identyczne, każdy jest unikalny! Z kolei naturalna wełna owcza wykorzystywana do nich, nie jest też i nigdy nie będzie na skalę przemysłową dostępna.

Maroko jest jednym z nielicznych miejsc na świecie, gdzie tradycyjne rzemiosło i sztuka tkania dywanów od pokoleń znacząco się nie zmieniło. Sztukę tę opanowały i kultywują do dziś berberyjskie plemiona rozrzucone po Górach Atlas, często w trudno dostępnych wioskach.

Rodzaje marokańskich dywanów

Rozróżnia się trzy rodzaje dywanów jakie tam powstają:

• Beni Oarain
• Azilal
• Boucherouite

Beni Ouarain - dywany z duszą Maroka

Przyjęło się, że nazwa tych dywanów wywodzi się od nazwy plemienia berberów z północno-wschodnich gór Atlasu Środkowego Maroka. W rzeczywistości to konfederacja aż siedemnastu plemion berberyjskich, które prawdopodobnie żyły w tym regionie już w IX wieku. 

Tkaniny te początkowo służyły do ochrony przed mroźnymi zimami, używane były nie jako dywany, a jako łóżka i przytulne maty do spania. Dywany te są też wystarczająco wygodne, aby owinąć się nimi wokół ciała, aby zapewnić ciepło podczas surowych zimowych nocy.

Klasyczny wzór dywanu Beni Ouarain zwykle wykorzystuje różne kombinacje rombów (o tych rombach za chwilę więcej) na kremowym lub jasnobrązowym tle z często bardzo prostą grafiką a czasem też z tajemniczymi symbolami, które dodają dywanowi wyjątkowego uroku. Najstarsze dywany Beni Ouarain miały bogatsze wzory i były znacznie bardziej dekoracyjne;  w miarę upływu czasu projekty stały się mniej złożone.

Co dla nas szczególnie ważne, berberyjscy tkacze używają tzw 100% „żywej wełny” do produkcji tych dywanów. Taka wełna jest strzyżona z żywych owiec (bez żadnej szkody dla nich), a nie z owczej skóry po zabiciu owcy, jak to niekiedy niestety ma miejsce…

Dywany te są szczególnie miękkie i puszyste, bardzo przyjemne w kontakcie z gołymi stopami, idealne aby wprowadzić do wnętrza romantyczny styl i ciepło, szczególnie w zimne zimowe wieczory.

Co z tym rombem?

Wróćmy do dominującego motywu rombu wykorzystywanego w tych dywanach. Otóż romb symbolizuje kobiece narządy rodne, czasem też po prostu ciało kobiety. Generalnie te dywany przesiąknięte są seksualną symboliką - przedstawiającą najczęściej spotkanie dwóch płci, ciąży i porodu

Romb z przedłużonymi bokami (boki rombu mogą być przedłużone poza górne i dolne przecięcia lub poza wszystkie cztery rogi, a następnie tworzyć otwarte kąty) symbolizuje otwartą gotowość (seksualną) kobiety. Jeśli między „nogami” rombu pojawi się mały element, oznacza to narodziny. Co ciekawe niektóre znaki są nawet takie same jak te z okresów prehistorycznych w Europie.

Jednym słowem są to autentyczne dywany z historią i bogatą symboliką, obok których nikt nie przejdzie obojętnie, a zapewniamy Was, że wieczory przy nich spędzone nabiorą mistycznego i romantycznego charakteru:)

Azilal - wyznacza trendy

Marokańskie dywany Azilal to rodzaj dywanu berberyjskiego ze stolicy prowincji środkowego Maroka w górach Atlasu Wysokiego, około 180 km od Marrakeszu.

Wykonane są z czystej wełny owczej, czasem zmieszanej z bawełną i tkane poziomo za pomocą siatkowej linii węzłów.

Dywany Azilal stają się coraz bardziej popularne i obecnie wyznaczają trendy marokańskiego wzornictwa, w odróżnieniu od bardziej znanych i tradycyjnych dywanów Beni Ourain. 

Warto zauważyć, że ta stylowa plemienna odmiana do niedawna pozostawała tajemnicą.  Dywany z prowincji Azizal były prawie nieznane aż do drugiej połowy XX wieku.

Każdy dywan jest ręcznie tkany przez rzemieślniczki, które używają niezwykle miękkiej wełny pochodzącej od hodowanych w regionie Azilal owiec.

Dywan, po utkaniu jest w naturalny sposób oczyszczany w rzece za pomocą roślin o mydlanych właściwościach i pozostawiany pod gołym niebem na jedną noc, aby, jak się cały czas wierzy, przegnać złe moce.

Boucherouite - dywany zero waste

W ostatnich latach szerzej znany zaczął być berberyjski dywan zwany Boucherouite: dzieło sztuki stworzone ze skrawków tkanin i odzieży, które filozofię Zero Waste ma wpisane w DNA, jeszcze na długo zanim ona sama powstala

Ten bardziej awangardowy od pozostałych marokańskich dywanów zdaje się nie poddawać tradycyjnym regułom berberyjskich tkaczy i nie boi się wykorzystywać różnych materiałów takich  jak wełna, bawełna, jedwab czy kozie włosie.

Dywan Boucherouite, uważany za przedmiot dekoracyjny „sztuki ubogich”, narodził się w wyniku zmian gospodarczych, społecznych i kulturowych na obszarach wiejskich Maroka.

Koczownicze plemiona stopniowo ustąpiły miejsca osiadłemu rolnictwu i innym bardziej nowoczesnym formom zatrudnienia.  Wełna wykorzystywana jako surowiec do produkcji dywanów do użytku domowego stała się zatem coraz trudniej dostępna.

Jest zatem naturalne, że pojawił się Boucherouite, a właściwie bu sherwit, co po arabsku oznacza „kawałek oderwany od używanej odzieży”, czyli strzępek.  Historia tych dywanów nie sięga aż tak daleko, ponieważ ich produkcja rozwinęła się w latach 60-tych i 70-tych w często bardzo skromnych gospodarstwach domowych na marokańskich równinach.

Opierając się na bardziej nieoczywistych materiałach użytych do wykonania tych dywanów, które podobnie jak dywany tradycyjne były produkowane do użytku domowego bez żadnych komercyjnych zamiarów, Boucherouite wykazują się niesamowitą witalnością i wyjątkową kreatywnością.

To, co często zaskakuje, to kontrast między tkaninami z recyklingu, wybarwionymi żywymi kolorami i odrapanymi materiałami użytymi do ich wykonania.  Dywan Boucherouite, perła sztuki berberyjskiej, wyróżnia się nie tylko autentycznością i estetyką, ale także szczerością, która z niego emanuje.